ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับแพรแถบย่อเหรียญที่ระลึก

ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับแพรแถบย่อ

● หลายท่านอาจจะเคยสงสัยว่า “แถบสี” ที่ติดอยู่บนหน้าอกด้านซ้ายลักษณะเป็นแถบสีต่างๆ เรียงติดกัน มีความหมายว่าอย่างไร บทความนี้จะพาไปทำความเข้าใจในเบื้องต้น เกี่ยวกับแถบสีดังกล่าว ที่บางท่านใส่ประดับอยู่แต่ไม่เคยรู้ความหมาย

● แถบสีดังกล่าวเรียกว่า “แพรแถบย่อเหรียญที่ระลึก” หรือที่เรียกกันจนติดปากทั่วไปว่า “แพรแถบย่อ” หรือ “แถบสีติดหน้าอก” ก็สุดแท้แต่จะเรียก สื่อสารข้อความเข้าใจกันก็เป็นอันพอ แต่หากจะเรียกขานอย่างเป็นทางการ ควรเรียกว่า“แพรแถบย่อเหรียญที่ระลึก” 

● สำหรับแพรแถบย่อเหรียญที่ระลึกนั้น จะหมายถึงแถบสีต่างๆ ที่ติดอยู่บนหน้าอกเรียกสั้นๆว่า “แพรแถบ”  ส่วนเหรียญที่ระลึกประดับแพรแถบ จะมีลักษณะเป็นผ้าแพรแถบมาพร้อมกับเหรียญที่ระลึก เรียกสั้นๆว่า “เหรียญที่ระลึก” ทั้งแพรแถบย่อเหรียญที่ระลึก และ เหรียญที่ระลึกประดับแพรแถบ จัดอยู่ในหมวดหมู่เหรียญราชอิสริยาภรณ์ ลำดับที่ ๔  เป็นเหรียญที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้สร้างขึ้นเนื่องในโอกาสสำคัญต่างๆ เพื่อพระราชทานเป็นที่ระลึกให้บุคคลทั่วไปประดับได้อย่างเครื่องราชอิสริยาภรณ์ “ตามที่กฎหมายกำหนดไว้”

● สำหรับข้าราชการ พนักงานราชการ หรือ ลูกจ้างหน่วยงานราชการต่างๆ ที่บรรจุใหม่ สามารถประดับแพรแถบได้ โดยจะประดับได้เฉพาะ “แพรแถบย่อเหรียญที่ระลึก” ยังไม่สามารถประดับ “แพรแถบย่อเหรียญเครื่องราชอิสริยาภรณ์” จนกว่าจะได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ในชั้นนั้นๆ เสียก่อน

● เครื่องหมายแพรแถบย่อหลักๆแล้ว จะมีด้วยกันอยู่ ๒ ชนิด คือ
    • แพรแถบย่อ เครื่องราชอิสริยาภรณ์ (สำหรับผู้ที่ได้รับพระราชทาน)
    • แพรแถบย่อ เหรียญที่ระลึก (มีข้อยกเว้นในการประดับอยู่ ๒ เหรียญ)

● สำหรับแพรแถบย่อเหรียญที่ระลึกนั้น ประชาชนทุกคนมีสิทธิประดับได้ โดยไม่ต้องคำนึงถึง พ.ศ. เกิด ( จะมียกเว้นอยู่ ๒ เหรียญ ) หลายท่านไม่ทราบถึงข้อเท็จจริงนี้ ต่างก็คิดไปเองว่าต้องเกิดก่อน พ.ศ. ที่จัดสร้างเหรียญที่ระลึกเท่านั้น จึงจะมีสิทธิ์ประดับ ซึ่งในความเป็นจริงแล้วไม่ได้เป็นอย่างที่หลายท่านเข้าใจ
   
● เหรียญที่ระลึก ที่มีข้อยกเว้นอยู่ ๒ เหรียญดังนี้
   • เหรียญพระราชพิธีบรมราชาภิเษกรัชกาลที่ ๙  พ.ศ. ๒๔๙๓ ต้องได้รับพระราชทาน 
   • เหรียญงานฉลอง ๒๕ พุทธศตวรรษ พ.ศ. ๒๕๒๕ ต้องเป็นผู้ที่มีชีวิตอยู่ในวันฉลองฯ

● ตาม พ.ร.บ. เหรียญงานฉลอง ๒๕ พุทธศตวรรษ พ.ศ. ๒๔๙๙ มาตรา ๔ บัญญัติว่า บุคคลซึ่งมีชีวิตอยู่ในวันฉลอง ๒๕ พุทธศตวรรษ ให้มีสิทธิประดับเหรียญนี้ได้ตั้งแต่วันที่ ๑๓ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๐๐ เป็นต้นไป

● สำหรับเหรียญอื่นๆที่เหลือนั้น ประชาชนทั่วไปสามารถนำมาประดับได้โดยไม่จำเป็นต้องรับราชการ เช่น พนักงานราชการ ลูกจ้างหน่วยงาน นักการภารโรง  นักศึกษาวิชาทหาร ลูกเสือสำรอง ลูกเสือสามัญ เนตรนารี ยุวกาชาด ลูกจ้างรัฐวิสาหกิจ พนักงานขับรถสาธารณะ พนักงานเก็บค่าโดยสาร เหล่านี้ ล้วนประดับแพรแถบเหรียญที่ระลึกได้กับเครื่องแบบที่เหมาะสม

   • เหรียญราชอิสริยาภรณ์
   • อ่านว่า
   • เหรียญราด -ชะ-อิด-สะ-ริ-ยา-พอน

   • เครื่องราชอิสริยาภรณ์
   • อ่านว่า
   • เครื่องราด-ชะ-อิด-สะ-ริ-ยา-พอน  

● ภาพตัวอย่าง“แพรแถบย่อเหรียญที่ระลึก” ทั้งแบบ ๒ แถว และ ๓ แถว


● โดยทั่วไปแต่ละแถวนั้นจะมี ๓ แถบสีเรียงติดกันตามแนวนอน แถบสีดังกล่าวแทน ๓ เหรียญที่ระลึกเนื่องในวโรกาสต่างๆ บางท่านนิยมแพรแถบแบบ ๒ แถว บางท่านนิยมแพรแถบแบบ ๓ แถว บางท่านอาจจะประดับถึง ๕ แถวก็มี ตรงส่วนนี้อยู่ที่ความชอบของแต่ละบุคคล ไม่ผิดระเบียบแต่อย่างใด

● หลายท่านอาจจะสงสัยว่าแพรแถบเหรียญที่ระลึก ๒ แถว ต่างกับ ๓ แถว อย่างไร สิ่งที่แตกต่างกันอย่างเห็นได้ชัดก็คือ จำนวนแถบเหรียญที่มากกว่ากัน ส่วนการนำมาประดับ“ไม่แตกต่างกัน” 

● การเรียงแพรแถบย่อเหรียญที่ระลึก ให้เรียงจากแถวบนลงล่าง เรียงจากซ้ายไปขวา โดยแถบแรกจะเริ่มจากปีพุทธศักราชที่ทรงโปรดเกล้าฯพระราชทานออกมาก่อน ให้ขึ้นเป็นแถบแรกเสมอ ไม่สามารถเรียงสลับตำแหน่งตวามความชอบส่วนตัว หรือเรียงข้ามปี พ.ศ. ที่ทรงโปรดเกล้าฯ ( เช่น นำแถบ พ.ศ. ๒๕๓๐ ขึ้นก่อน แถบ พ.ศ. ๒๕๑๔ แบบนี้ถือว่าเรียงข้าม พ.ศ. ฯ)

● รายละเอียด แพรแถบย่อเหรียญที่ระลึก 


• แพรแถบย่อเหรียญที่ระลึกในคราวพระราชพิธีบรมราชาภิเษก
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ ๙
๕ พฤษภาคม พุทธศักราช ๒๔๙๓



• แพรแถบย่อเหรียญที่ระลึก
งานฉลอง ๒๕ พุทธศตวรรษ
พุทธศักราช ๒๕๐๐


• แพรแถบย่อเหรียญที่ระลึก
ในการเสด็จพระราชดำเนินเยือนสหรัฐอเมริกา และทวีปยุโรป
พุทศักราช ๒๕๐๓


• แพรแถบย่อเหรียญที่ระลึก
พระราชพิธีฉลองสิริราชสมบัติครบ ๒๕ ปี  ( รัชดาภิเษก )
๙ มิถนายน พุทธศักราช ๒๕๑๔


• แพรแถบย่อเหรียญที่ระลึกพระราชพิธีสถาปนา
สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฏราชกุมาร
พุทธศักราช ๒๕๑๕


• แพรแถบย่อเหรียญที่ระลึกพระราชพิธีสถาปนา
สมเด็จพระเทพรัตราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
พุทธศักราช ๒๕๒๐


• แพรแถบย่อเหรียญที่ระลึก
สมโภชกรุงรัตนโกสินทร์ ๒๐๐ ปี
พุทธศักราช ๒๕๒๕


• แพรแถบย่อเหรียญที่ระลึกเฉลิมพระเกียรติ
สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิตติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง
ทรงเจริญพระชนมพรรษา ๕๐ พรรษา
พุทธศักราช ๒๕๒๕


• แพรแถบย่อเหรียญที่ระลึกเฉลิมพระเกียรติ
สมเด็จพระศรีนครินทรา บรมราชชนนี
ทรงเจริญพระชนมายุ ๗ รอบ ๘๔ พรรษา
พุทธศักราช ๒๕๒๗


• แพรแถบย่อเหรียญที่ระลึกเฉลิมพระเกียรติ
พระบามสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
ทรงเจริญพระชนมพรรษา ๕ รอบ ๖๐ พรรษา
๕ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๓๐


• แพรแถบย่อเหรียญที่ระลึก พระราชพิธีรัชมังคลาภิเษก
พุทธศักราช ๒๕๓๑

• จัดสร้างขึ้นเพื่อเป็นที่ระลึกเนื่องในวโรกาสที่
พระบามสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
ทรงครองราชสมบัติยาวนานยิ่งกว่าพระมหากษัตริย์ไทยทุกพระองค์ในอดีต
โดยทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯพระราชทานชื่อในการจัดงานว่า “พระราชพิธีรัชมังคลาภิเษก”
( สนามราชมังคลากีฬาสถาน ก็สร้างขึ้นเพื่อเป็นการร่วมเฉลิมฉลอง และเทิดพระเกียรติ )


• แพรแถบย่อเหรียญที่ระลึกเฉลิมพระเกียรติ
สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิตติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง
เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๕ รอบ
๑๒ สิงหาคม พุทธศักราช ๒๕๓๕


• แพรแถบย่อเหรียญที่ระลึก
พระราชพิธีฉลองสิริราชสมบัติครบ ๕๐ ปี 
( กาญจนาภิเษก ) ๙ มิถนายน พุทธศักราช ๒๕๓๙


• แพรแถบย่อเหรียญที่ระลึกเฉลิมพระเกียรติ
พระบามสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร 
เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๖ รอบ
๕ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๔๒


• แพรแถบย่อเหรียญที่ระลึกเฉลิมพระเกียรติ
สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง
เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๖ รอบ
๑๒ สิงหาคม พุทธศักราช ๒๕๔๗


• แพรแถบย่อเหรียญที่ระลึกเฉลิมพระเกียรติ
พระบามสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร 
เนื่องในพระราชพิธีฉลองสิริราชสมบัติครบ ๖๐ ปี พุมธศักราช ๒๕๔๙


• แพรแถบย่อเหรียญที่ระลึกเฉลิมพระเกียรติ
พระบามสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร 
เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๗ รอบ
๕ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๕๔


• แพรแถบย่อเหรียญที่ระลึกเฉลิมพระเกียรติ
สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวริราลงกรฬ์ สยามมกุฏราชกุมาร
เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคล เฉลิมพระชนมพรรษา ๕ รอบ
๒๘ กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๕๕๕


• แพรแถบย่อเหรียญที่ระลึกเฉลิมพระเกียรติ
สมเด็จพระเทพรัตราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
เนื่องในโอกาศพระราชพิธีฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ
๒ เมษายน พุทธศักราช ๒๕๕๕


• แพรแถบย่อเหรียญที่ระลึกเฉลิมพระเกียรติ
สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิตติ์ พระบรมราชินีนาถ
ในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๗ รอบ
๑๒ สิงหาคม  พุทธศักราช ๒๕๕๙


• แพรแถบย่อเหรียญที่ระลึก
ในโอกาสพระราชพิธีบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ ๑๐
๔ พฤษภาคม พุทธศักราช ๒๕๖๒


• แพรแถบย่อเหรียญที่ระลึกพระราชพิธีสถาปนา
สมเด็จพระนางเจ้าสุทิดา พัชรสุธาพิมลลักษณ พระบรมราชินี 
๔ พฤษภาคม พุทธศักราช ๒๕๖๒


• แพรแถบย่อเหรียญที่ระลึกพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๙๐ พรรษา
สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิตติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนี พันปีหลวง
๑๒ สิงหาคม พุทธศักราช ๒๕๖๕

● บทสรุป

แพรแถบลำดับที่ ๑ สำหรับผู้ที่ได้รับพระราชทานเท่านั้น
แพรแถบลำดับที่ ๒ สำหรับบุคคลที่มีชีวิตอยู่ในช่วงวันฉลอง ๒๕ พุทธศตวรรษ จึงจะมีสิทธิ์ประดับ
แพรแถบลำดับที่ ๓ เป็นต้นไป ประดับได้ทุกคน ยกตัวอย่างว่า เราเกิด พ.ศ. ๒๕๒๐ ก็ประดับแพรแถบ ๒๕๐๓ ได้





                 

 ร้านข้าราชการไทย
๑๖ กรกฏาคม ๒๕๕๗ 
-----------------------
ปรับปรุงล่าสุด
๒๓ พฤศจิกายน ๒๕๖๔
ห้ามนำรูปไปใช้ ห้ามคัดลอกส่วนหนึ่งส่วนใด อนุญาตให้เผยแพร่โดยการแชร์ลิงค์เท่านั้น